Het initiatief om te komen tot Het Nieuwe Normaal is ontstaan in 2019 om het gat te dichten tussen de opdrachtgevers en opdrachtnemers. “Hun perceptie over circulair liep nogal uiteen”, vertelt Noor Huitema, mede-oprichter en adviseur bij Copper8. “Ze hadden geen gezamenlijk en helder beeld van circulair bouwen. Ook durfden opdrachtgevers de lat niet hoog genoeg te leggen omdat ze bang waren dat er anders geen inschrijvingen zouden komen. Terwijl opdrachtnemers zich op hun beurt niet voldoende uitgedaagd voelden, omdat zij telkens dezelfde vraag kregen. Daar moest verandering in komen.”

“

Wat bedoelen we nu precies met circulair bouwen, en hoe kunnen we dat meetbaar maken?

Samen aan de slag

Zo ontstond het idee om zes grote opdrachtgevers, te weten het Rijksvastgoedbedrijf, Rijkswaterstaat, de vier grootste gemeenten én zes grote opdrachtnemers in een vertrouwde setting en project onafhankelijk aan elkaar te koppelen en een traject van vier jaar te doorlopen. Centraal doel: een gezamenlijke taal ontwikkelen op het gebied van circulair bouwen. “Wat bedoelen we nu precies met circulair bouwen, en hoe kunnen we dat meetbaar maken? Met andere woorden", benadrukt Huitema, "wat is het en wat willen we ermee? Verder willen we dat implementeren in de verschillende organisaties in de periode tussen 2019 en 2023. Aan het einde van die periode willen we de gemaakte afspraken bekrachtigen middels een ondertekening. Dan presenteren we Het Nieuwe Normaal als een nieuwe, gedragen standaard met ambitieuze én haalbare circulaire prestaties in de gebouwde omgeving.”

Standaard op basis van projectdata

Om tot een definitieve versie 1.0 van Het Nieuwe Normaal in 2023 te komen moeten we eerst nog veel projecten analyseren en evalueren. “Het idee achter Het Nieuwe Normaal en het Samen Versnellen programma is dat we een taal hebben ontwikkeld die we circulair bouwen noemen. En dat we projectevaluaties bij de partners uitvoeren om te kijken of ze het meenemen en op welke manier we dat meetbaar kunnen maken. Door veel projecten te analyseren kunnen we zeggen of iedereen er al mee bezig is. We kunnen ook aangeven welke waardes iedereen zou moeten kunnen halen als je daarop stuurt. Ook kunnen we zo laten zien wat je zou kunnen wensen als je een hoger ambitieniveau hebt op een of twee van de indicatoren.” Om dit te bereiken is volgens haar een gezamenlijk gevoel nodig over dat wat er staat al deels in projecten wordt gedaan. “Het is een slimme koppeling van thema’s om het totale begrip circulair bouwen te omvatten en de waardes die daaruit komen te accepteren. Op basis van projectdata bepalen we de standaard. Hij wordt niet zomaar opgelegd.”

“

Ik denk dat de MPG niet heilig is en dat je er nog veel meer uit kunt halen. Het Nieuwe Normaal is juist een verdiepingsslag op dat gebied.

Op weg naar de nieuwe standaard

De presentatie van Het Nieuwe Normaal als nieuwe standaard is dus eind 2023. Waar staan we op dit moment? “We zitten nu ongeveer tussen de versies 0.4 en 0.5 in”, legt Huitema uit. “Het grote verschil is dat versie 0.4 nog geen waardes in het schema bevat. Dat is in versie 0.5 wel het geval. In versie 0.4 staan alle thema’s vermeld, net als de indicatoren hoe we dat meten. In de daaropvolgende versie wordt aan die meetmethodiek per indicator ook een waarde gekoppeld voor zover dat mogelijk is."

Verdiepingsslag

Het Nieuwe Normaal is steeds bekender sinds de introductie van het initiatief. Omarmen opdrachtgevers Het Nieuwe Normaal al breed? “We merken dat ze het initiatief omarmen, maar het is nog een beetje een zoektocht”, geeft ze aan. “Opdrachtgevers spreken er over en men is bezig om te kijken wat men er mee kan en wat men er mee wil. Gemeentes is een ruim begrip, maar er zijn bij verschillende gemeentes zeker een aantal mensen dat dit serieus bekijkt. Ze kijken ernaar of ze het begrijpen, hoe ze er mee kunnen werken en hoe ze Het Nieuwe Normaal zelf verder uit kunnen dragen. Je kunt zeggen: de MPG is het en daar doen we het mee, maar ik denk dat de MPG niet heilig is en dat je er nog veel meer uit kunt halen. Het Nieuwe Normaal is juist een verdiepingsslag op dat gebied.”

Nooit 100 procent inzicht

MKI en MPG brengen dan misschien niet alle prestaties van een gebouw in beeld, is dat straks met Het Nieuwe Normaal wel allemaal inzichtelijk? “Ik denk dat je nooit kunt spreken over 100 procent inzicht. Wel is het zo dat we een heel stuk de goede richting opgaan als we verschillende thema’s die verwijzen naar bijbehorende methodieken in het raamwerk betrekken. Maar als je goed inzichtelijk wilt maken wat er allemaal bij komt kijken om een gebouw circulair te bouwen, dan is Het Nieuwe Normaal echt wel een flinke stap voorwaarts.”

“

Ik denk dat we nu in een fase zitten van veel uitdagingen en veranderingen tegelijk. De spanning die ontstaat levert uiteindelijk een raamwerk op dat we allemaal kunnen omarmen

Toch is nog niet iedereen overtuigd. “Sommigen zijn er nog niet zeker van dat dit het veel omvattende raamwerk is voor alle partijen en zijn daarom soms nog wat afwachtend om er nu al mee aan de slag te gaan. Ik denk dat we nu in een fase zitten van veel uitdagingen en veranderingen tegelijk, waarbij je eerst chaos nodig hebt om de juiste methodieken boven te kunnen laten drijven. De spanning die ontstaat tussen wie wat doet en welke methode gebruiken we, levert uiteindelijk een raamwerk met methodieken op die we allemaal kunnen omarmen.”

Betaalbaarheid

Een volgende stap is de betaalbaarheid. “We kunnen met elkaar het hele circulair bouwen in technische middelen en methodes wel uitschrijven, maar als vervolgens blijkt dat het niet te betalen is, omdat het veel te veel extra werk kost, dan komt het er nooit doorheen. Dat zijn we nu aan het doorrekenen, en hangt mede samen met de waardebepaling van circulair vastgoed. De waardebepaling nemen we op een later moment mee.”

“

Ik ben er zeker van dat we ook na 2023 nog steeds met elkaar in ontwikkeling zijn.

Met elkaar de database vullen

Het leuke aan Het Nieuwe Normaal is volgens Huitema dat het organisatie overstijgend is en dat je met elkaar projectonafhankelijk bezig bent. “Ook zorgt het voor verbinding tussen de verschillende doelgroepen die elkaar normaal gesproken nooit projectonafhankelijk op kunnen zoeken.” Of Het Nieuwe Normaal straks de standaard is die iedereen gebruikt, of dat het opgenomen is in andere, commerciële methodieken, vindt Huitema nog een lastige vraag. “Ik ben er zeker van dat we ook na 2023 nog steeds met elkaar in ontwikkeling zijn. De stappen tussen de versies 0.1, 0.2 en 0.3 zijn groot. Daaruit blijkt dat het een dynamische ontwikkeling is. Er is gelukkig veel reuring ontstaan in de markt en we zijn regelmatig te zien in de media sinds we hiermee aan de slag zijn gegaan. Dat is een goede zaak.”

Toch doet ze ook nog een oproep: “Ben je geïnteresseerd? Lever dan jouw project aan om te evalueren. Daarmee helpen we jou op weg, en vullen we gezamenlijk de database om gevoel te krijgen waar we met elkaar de standaard van kunnen maken.”

Meer informatie