H
e
t
 
p
e
l
o
t
o
n
 
m
o
e
t
 
m
e
t
 
H
N
N
 
k
u
n
n
e
n
 
w
e
r
k
e
n

Huub Keizers, Manager Circulair Bouwen bij TNO en Strategisch Adviseur van TKI Bouw en Techniek
‘Het peloton moet met HNN kunnen werken’

Het Nieuwe Normaal is een goede manier om integraal naar de bouwopgave te kijken. “Je kijkt immers niet alleen naar het materiaalgebruik of alleen naar de energie maar het gaat juist om die integrale aanpak. Dat spreekt mij erg aan.” Dat zegt Huub Keizers, Manager Circulair Bouwen bij TNO en parttime Strategisch Adviseur van TKI Bouw en Techniek. Tegelijkertijd waarschuwt hij ervoor dat Het Nieuwe Normaal niet te complex moet worden. “Het grote peloton moet er ook mee gaan werken.”

De lancering van de 1.0-versie van Het Nieuwe Normaal komt in zijn ogen wel op het juiste moment. Of zoals Keizers het zegt: “De geesten zijn er rijp voor. De noodzaak,” verduidelijkt hij, “voor een integrale aanpak wordt steeds breder gevoeld. Pakweg vijf, zes jaar geleden lag de focus vooral op het terugdringen van het energiegebruik. Daar is de laatste jaren de wens bijgekomen dat materialen niet belastend zijn. De noodzaak is ook veel groter, want we willen per slot van rekening in 2030 al voor vijftig procent circulair zijn. We hebben nog zes jaar om dat te realiseren. We moeten nu dus echt die stap gaan zetten. En de kansen liggen er ook om dat te gaan doen.”

De noodzaak voor een integrale aanpak wordt steeds breder gevoeld

Tegelijkertijd plaatst Keizers wel een kanttekening bij het gebruik van Het Nieuwe Normaal. “Vooral de opdrachtgevers hebben toch liever één of twee parameter-achtige zaken die ze op willen nemen. Na het lanceren van Het Nieuwe Normaal moet men kijken of twee of drie parameters haalbaar zijn. En die zou ik zeker oplijnen met de Europese ontwikkelingen die er zijn. We moeten proberen het gebruik te versimpelen en tegelijkertijd hoop ik, en dat zeg ik met name vanuit TKI Bouw en Techniek, dat er ook bepaalde ontwikkel- en innovatiebehoeftes uit naar voren komen."

Image

"Met andere woorden, we hebben Het Nieuwe Normaal en wat betekent dit vervolgens voor de innovatieopgave? Zowel op het vlak van technologie maar ook hoe op het terrein van samenwerking. En hoe ga je mensen leren omgaan met circulariteit.” Het Nieuwe Normaal schrijft weliswaar niet voor hoe je dat moet doen maar de indicatoren geven volgens Keizers wel aan waar je je op richt. “Vanaf het allereerste idee tot aan het definiëren van de opdracht met de opdrachtgever en het vinden van een passende oplossing. Het is belangrijk om in deze termen te denken en ook aan de achterkant te evalueren of de oorspronkelijke doelen zijn bereikt.” 

Als we niet in staat zijn om het bereikbaar te maken voor de grote massa dan wordt het lastig

Keizers vindt het van belang dat het niet te complex wordt. “Dan schuiven mensen het opzij. Dat is denk ik ook de achilleshiel van het geheel. Als we niet in staat zijn om het bereikbaar te maken voor de grote massa dan wordt het lastig. Daar zit ook wel mijn punt van zorg. Ik heb veel contact met midden- en kleinbedrijven in de bouw, toeleverende industrie en veel kleinere en middelgrote gemeenten. Wat ik gemakshalve het grote peloton noem moet er wel mee gaan werken. We maken immers pas impact als we met z’n allen op een andere manier gaan ontwerpen, bouwen en ook onderhouden. Het denken dat achter Het Nieuwe Normaal zit, moet gemeengoed worden.” Om dat voor elkaar te krijgen, is het in zijn ogen belangrijk dat Het Nieuwe Normaal in uitvragen wordt meegenomen en tevens een plek op de scholen en in de opleidingen krijgt. “We moeten ervoor zorgen dat er in de ontwerp-opleidingen en in uitvoeringsgerichte opleidingen lessen over worden gegeven. Op MBO, HBO en universitair niveau.”

Image

Het kantelpunt naar een andere en circulaire manier van bouwen is wel bereikt

Huub Keizers is bij een groot aantal projecten betrokken waaronder het Nationale Groeifondsvoorstel Toekomstige Leefomgeving, Verbouwstromen, Schoon en Emissieloos Bouwen en het Bouwstromen programma. “Er zit een aantal onderdelen in die programma’s die zeg maar in de opschalingsmodus komen. Maar om op te schalen heb je technologie nodig en goede manieren van samenwerking. En je hebt de juiste skills bij de mensen nodig. Vooral voor dat laatste zijn we vanuit TKI Bouw en Techniek het programma Regionaal Bouwen aan Human Capital gestart. Daar is niet zozeer Het Nieuwe Normaal een zwaar onderdeel van maar wel circulariteit en biobased materialen. En uiteindelijk,” voegt hij eraan toe, “zijn dat weer de parameters in Het Nieuwe Normaal.”

Kantelpunt

In zijn visie is het kantelpunt naar een andere en duurzamere, lees: circulaire manier van bouwen, wel bereikt. “Maar,” zegt hij voorzichtig, “het is wel een fragiel kantelpunt. We zitten midden in het traject, het kan ook weer heel makkelijk stilvallen. Vooral omdat bijvoorbeeld opdrachtgevers en de politiek vaak in kortetermijndenken blijven hangen. Voor de korte termijn is circulair bouwen misschien iets duurder. Maar het wordt goedkoper als je gaat opschalen en het is al goedkoper als je de langetermijneffecten integraal meeneemt in de afweging.”  Keizers benadrukt daarom het belang van de lange termijn. “Absoluut want als we niet zorgen dat we minder CO2-uitstoot krijgen en we niet op een duurzame en circulaire manier gaan bouwen, dan lopen we over tien a twintig jaar helemaal vast. Dat betekent dat je in Het Nieuwe Normaal parameters voor de korte én lange termijn moet hebben. En die moeten in balans zijn met elkaar. Ik wil daar mee zeggen,” benadrukt Keizers, “dat als we het nu goed inregelen, je inzichtelijk hebt dat het over zes jaar een stuk goedkoper is dan nu. Als we dat namelijk niet doen dan zijn we weer twintig jaar terug in de tijd en zeggen we over twintig jaar tegen elkaar: ‘hoe hebben we dit in vredesnaam zo kunnen doen?’”

Lees meer artikelen: