Alweer ruim anderhalf jaar heeft Vincent Gruis de voorzittershamer in handen van het Transitieteam Circulaire Bouweconomie. “Ik ben blij dat ik hier ja tegen heb gezegd”, op de vraag of hij het nog leuk vindt. Het is volgens Gruis vooral de rol die het Transitieteam in het stelsel heeft dat het leuk maakt. “Zeker op dit moment”, verduidelijkt hij, “nu we nog volop aan het uitvinden zijn van hoe en wat de circulaire economie eigenlijk is.

“

Dat is begonnen met het verzamelen van relevante kennis. Onze website puilt er inmiddels van uit.

Maar ook wat er nu eigenlijk aan voorwaarden voor nodig zijn om de transitie mogelijk te maken. Dat is immers ook waar wij ons op richten. Dat zijn belangrijke en complexe vraagstukken. Maar we merken wel dat wij echt kunnen helpen om de overheid daar gericht beleid op te laten ontwikkelen.” Gruis ziet het zwaartepunt van het werk van het Transitieteam vooral liggen op het adviserende vlak. “Dat is begonnen met het verzamelen van relevante kennis. Onze website puilt er inmiddels van uit. Voor degene die het wil weten, staan er heel veel antwoorden op.” 

Over Het Nieuwe Normaal

Het Nieuwe Normaal is in zijn ogen een goed instrument om met een brede blik circulaire bouwactiviteiten te bekijken. “Vanuit het Transitieteam sturen wij vervolgens vooral aan op de wettelijke normering die via de MKI en MPG is geregeld. Daar zitten al veel milieueffecten in maar nog niet alles. Ook zitten daar nog niet alle circulaire effecten in die je op een goede manier zou kunnen meten. Dan is het heel handig als daarnaast iets bestaat als Het Nieuwe Normaal. Zeker voor koplopers die met een bredere blik kunnen ontwikkelen en het kunnen toepassen om een bouwproject te beoordelen.”

Dat vind je ook de kracht van Het Nieuwe Normaal?

“Voor mij is dat wel de kracht ja. Kijk, idealiter heb je straks gewoon weer een wettelijke norm waarin ook die circulaire elementen goed verwerkt zitten. En waarin de voordelen van biobased materialen op een juiste manier zitten. Zolang dat er nog niet is, is het wel van belang dat partijen ook naar dat soort effecten kunnen kijken bij het maken van hun afwegingen. En die naam is natuurlijk ook fantastisch gekozen. Circulair bouwen moet straks gewoon normaal zijn.”

Het Transitiebureau werkt aan een Basiskamp, we hebben Het Nieuwe Normaal, platform CB’23 en het Lenteakkoord 2.0 en nog tal van andere initiatieven. Zien we door het bomen het bos nog wel?

Gruis schiet in de lach. “Dat is een vraag die ik regelmatig hoor. Ook vanuit de markt trouwens. Platform CB’23 brengt natuurlijk vooral het bos in kaart door onder meer de meetmethoden op een rij te zetten. Het was ook een vraag waar wij tijdens onze werkconferentie eerder dit jaar bij stil hebben gestaan. Hoe verhoudt bijvoorbeeld BREEAM tot Het Nieuwe Normaal? En hoe verhoudt dat zich weer tot de MPG, MKI en NMD? Toen hebben we wel geconstateerd dat er gelukkig veel overlap in die instrumenten zit. MKI en MPG zitten gewoon in Het Nieuwe Normaal als onderdeel waar je naar kunt kijken. Maar we moeten wel blijven afstemmen en ervoor zorgen dat die instrumenten elkaar niet gaan tegenspreken. Want als iets volgens BREEAM fantastisch is en Het Nieuwe Normaal maar zo,zo, dan heb je pas echt verwarring gecreëerd.”

Europa

Overigens verwacht Gruis dat ‘het bos’ de komende tijd nog wel verder gaat groeien gezien de CO₂-discussies die er op Europees niveaus zijn. “Er zijn partijen die willen focussen op de carbonbudgetten en op CO₂-uitstoot. Als Transitieteam vinden wij dat een goed idee, maar niet voldoende. Want er zijn nog veel meer milieueffecten. Daarom hameren wij op die MKI- en MPG-methoden om die met een goede wettelijke normering te hanteren. Maar vanuit Europa komen daar ook wel wat MKI-lightachtige methoden aan. Dan heb je er zo weer eentje bij.” Het maakt volgens Gruis een internationale lobby richting Brussel wel noodzakelijk. “Simpelweg om te voorkomen dat we straks niet in de staart worden gebeten door wat Europa verplicht gaat stellen.”

Vanuit dat oogpunt is het dus belangrijk dat jullie elkaar opzoeken?

“Inderdaad. Die gesprekken hadden al plaats en daar is een leuk partnership uit ontstaan.  Zo gaan we op 25 januari samen met Cirkelstad, Platform CB’23,  City Deal Circulair Conceptueel Bouwen en TKI Bouw en Techniek  een werkconferentie organiseren (Lees meer hierover in het gesprek met Rutger Buch-red). Bij een transitie hoort dat er 1000 bloemen bloeien. Dat hoort ook bij het stadium waarin je eerst veel wilt uitproberen om te kijken wat er wel of niet werkt. Maar over ‘hoe kijk je of het werkt’, moeten we consensus kweken. Daar heeft de markt ook echt behoefte aan. Het wordt lastig als de ene opdrachtgever er anders naar kijkt dan de ander.”

“

Dat draaipunt hebben we nu nog niet bereikt, maar dat gaat echt wél gebeuren.

Waar staan we op dit moment?

“Hoe meet je dat?”, grapt Gruis. “Dan moeten we misschien Het Nieuwe Normaal over de hele sector leggen.” Om serieus te vervolgen: “Als je vanuit het Transitieteam kijkt, dan zie je dat heel veel partijen elke dag met circulariteit aan de gang zijn. Er zit zoveel energie in pilots en het ontwikkelen van instrumenten zoals Het Nieuwe Normaal en het uitwisselen van kennis. Het is amper bij te houden. Maar aan de andere kant zitten wij wel in een bubbel. Want wij praten eigenlijk alleen maar met mensen en partijen die daar dus mee bezig zijn. Buiten die cirkel van partijen en organisaties weet je dat het nog lang niet mainstream is.” Dat geldt volgens hem ook voor de opdrachtgevende kant. “Daar zie je dat ze pilots op touw zetten en het hartstikke leuk vinden om een circulaire uitvraag te doen en daar mee te oefenen. Maar het betekent nog niet dat dit een standaard werkwijze is als eenmaal het project is afgrond.” 

Gaan we het gesprek met deze sombere constatering eindigen?

“Zeker niet. Je ziet dat grote investeerders steeds meer kijken naar hoe duurzaam hun beleggingen zijn in plaats van alleen maar naar het financieel rendement. Wat je dan krijgt is dat het vanaf het hoogste niveau gaat doorsijpelen naar een standaard projectuitvraag. Dat draaipunt hebben we nu nog niet bereikt, maar dat gaat echt wél gebeuren.”